መጋቢት 29, 2025
ጋዜጣዊ መግለጺ
ትካል ምርምር ኤርትራ ንፖሊሲን ስትራተጅን (ERIPS) ኣብዚ ቀረባ እዋን ብሰበ-ስልጣን ጀርመን ኣብ ልዕሊ ኣብ ጀርመን ዝነብሩ ኤርትራውያን ስደተኛታት ዝተወስደ ዘይፍትሓዊ ስጉምትታት ብትሪ ይኹንን። ቀጺሉ’ ውን ነዞም ስደተኛታት ከም ጥርጡራት ግብረሽበራ ምግላጽ ብቕጽበት ደው ክብል ኣለዎ ይብል።
ንብዙሕ ዓመታት ኣብ ብርክት ዝበሉ ሃገራት ምዕራብ ዝርከቡ ኤርትራውያን ስደተኛታት ብመንግስቲ ኤርትራ ንዝተዳለዉ ናይ ፕሮፓጋንዳ ጽምብላት ብሰላማዊ ሰልፊ ተቓውሞኣኦም ይገልጹ አዮም። እዞም ከም ባህላዊ በዓላት ተመሲሎም ብህግደፍ ዝካየዱ ፍጻሜታት፡ ኣብ ወጻኢ ንዝርከቡ ኤርትራውያን ስደተኛታት ንምፍርራሕ ዝዓለመ ናይ ፕሮፖጋንዳ መድረኻት ኮይኖም የገልግሉ። ኣብዚ ቀረባ እዋን፡ ብፍላይ ኣብ 2022ን 2023ን፡ ኣብ መላእ ዓለም ዝርከቡ ኤርትራውያን ማሕበረሰባት፡ እንተላይ እቶም ኣብ ጀርመን ብማዕበል ብርጌድ ንሓመዱ ዝተኣከቡ መንአሰያት፡ ነዚ ብስርዓት ህግደፍ ካብ ኤርትራ ዝፍልፍል ዘሎ ጨቋኒ መልእኽትን ምፍርራሕን ስግረ ዶባዊ ጸቕጥን ንምቅዋም ሰፋሕቲ ሰላማዊ ሰልፍታት ኣካይዶም አዮም።
እቲ ዘሕዝን ግን ገለ ካብዞም ናይ ተቓውሞ ሰልፍታት፣ ብተቓወምቲ ስርዓት ኤርትራ ጥራይ ዘይኮነስ ብማዕረ ዉን ብደገፍቲ ህግደፍ ብዝፈጠርዎ ምትኹታኽ ናብ ጎንጺብምስግጋር ኣብ ልዕሊ ሰልፈኛታት፣ ኣኽበርቲ ሕጊ፣ ኣብ ልዕሊ ንብረትን ጉድኣት ኣስዒቡ። ሕጊ ዝጠሓሱ ውልቀሰባት ብግቡእ ፍርዳዊ መስርሕ ዝተኸተለ መቕጻዕቶም ተቐቢሎም አዮም። ብርጌድ ንሓመዱን ሰፊሕ ማሕበረሰብ ስደተኛታት ኤርትራን ምስዚ ሕጋዊ መስርሓት ምሉእ ብምሉእ ብምትሕብባር፡ ንሰላማዊን ሓባራዊ ድሕነትን ምኽባር ሕጊን ዘለዎ ተወፋይነት ኣርእዩ አዩ።
እዚ እናሃለወ፡ ሰበ-ስልጣን ጀርመን ኣብዚ ቀረባ እዋን ኣብ ልዕሊ ኤርትራውያን ስደተኛታት ካብ ገዛ ናብ ገዛ ብለይቲ ብዘፈራርሕ ኣገባብ ዘካየድዎ ተፍትሽ፣ ንስድራቤታት ኣሸቢሩን ንህጻናትን ኣደታትን ውን ራዕዲ ፈጢሩን። ነዞም ስደተኛታት ጥርጡራት ግብረ ሽበራ ኢልካ ምጽዋዕ ዘይመጣጠንን ዘይፍትሓውን ጥራይ ዘይኮነስ ዘጨንቕን ድርብ መለክዒ ዘንጸባርቕን አውን እዩ። እብ ጀርመን ብቐጻሊ ከምዚ ዓይነት ጎነጻዊ ፍጻመታት ይርኣዩ አዮም። ንኣብነት መዓልቲ ግንቦት (መይ-ደይ፣ መዓልቲ ሰራሕተኛታት)፣ ኣብ መንጎ ደገፍቲ ዝተፈላለያ ክለባት ናይ ኩዕሶ እግሪ ብዝፍጠር ጎንጺ፣ ከምኡ’ውን ኣብ መንጎ የማናውያንን ጸጋማውያንን ጉጅለታት ዝፍጸም ግጭታትን መብዛሕትኡ ግዜ ናብ ግነጽ ዝዓቢን ሰልፍታት የጋጥሙ አዮም። እዚ ፍጻመታት እዚ ዋላ እኳ ከቢድ ክሳራታት ዘስዕብ እንተኾነ፡ ከም ግብረሽበራ ዘይኮነስ ከም ሲቪላዊ ዘይምእዛዝ እዩ ዝግለጽ። ብፍሉይ ኣብ ልዕሊ ኤርትራውያን ስደተኛታት ዝትግበር ተሪር ኣተሓሕዛን ዘይመጣጠን ስያመን እምበኣር ዘይፍትሓዊን ዘይቅቡልን እዩ።
ኤርትራውያን ስደተኛታት ናብ መንግስቲ ጀርመን ወይ ትካላቱ ወይ ናብ ህዝቢ ጀርመን ዝዓለመ ዓመጽ ኣቕኒዖም ከም ዘይፈልጡ ምፍላጥ ወሳኒ እዩ። የግዳስ፡ ተግባራቶም፡ ካብቲ ጨቆንቲ ስርዓታት፣ ኣብ ወጻኢ ሃገራት ንዝርከቡ ተቓወምቲ ዒላማ ብምግባር ዝፈጥርዎ ስግረ-ዶባዊ ዓፈና ንምክልኻል ዝሓትትን፣ ናይ ዓቕሊ ጽበት ጠለብ ዘንጸባርቕ እዩ። ከም ግደ ሓቂ፡ ራዕድን ዓመጽን ናብ መሬት ጀርመን ዘዋፍርን፣ በዚ ድማ ነቶም ኣብ ጀርመን ድሕነትን ሰላምን ዝደልዩ ኤርትራውያን ስደተኛታት (ተቓወምቱን ደገፍቱን ብሓባር) ኣብ ሓደጋ ዘእቱን አቲ ኣብ ኤርትራ ዘሎ ስርዓት ኢዩ።
በዚ መሰረት አምበኣር ንመንግስቲ ጀርመን አዞም ዝስዕቡ ጠለባት ነቕርብ፥
- ዘይምኽኑይን፣ ሓይሊ ዝተሓወሶን ተፍትሽን፣ ንኤርትራውያን ስደተኛታት ጥርጡራት ግብረ-ሽበራ ኢልካ ምጽዋዕን ደው ከብል።
- ስርዓት ኤርትራ ኣብ ልዕሊ ኤርትራውያን ስደተኛታት ዘውርዶ ክውንነት ናይ ስግረ-ዶባዊ ጸቕጢ ብወግዒ ኣፍልጦ ክህብ።
- ምስ ቀንዲ ደሞክራስያዊ ባህልን ክብርታትን ኣህጉራዊ ግዴታታትን ጀርመን ዝሰማማዕ፡ ንኤርትራውያን ስደተኛታት ፍትሓውን ሰብኣውን ዘይሻራዊን ኣተሓሕዛ ከረጋግጽ።
- ስርዓት ኤርትራ፣ ኣብ ልዕሊ ኣብ ጀርመን ዝነብሩ ኤርትራውያን ስደተኛታት ንዘውርዶ ዓመጽን ምፍርራሕን ተሓታቲ ክገብር።
ካብ ግፍዒ ንዝሃደሙ ስደተኛታት ተወሳኺ ግዳይ ምግባር ዘይኮነስ ሓለዋን ርህራሄን ፍትሕን ይግብኦም። ጀርመን ኣንጻር ስግረ-ዶባዊ ጸቕጢ ብጽኑዕ ደው ብምባልን፡ ፍትሓውነት ብምስፋንን፡ ኣብ ውሽጢ ዶባታ ንዝርከቡ ኩሎም ውልቀሰባት፡ ዜጋታትን ስደተኛታትን ብሓባር ፍትሕን ሰብኣዊ ክብርን ብማዕረ ከም ዝምልከቶም ብምርግጋጽ፡ ከም ደሞክራስያዊት ሃገር ሓላፍነታ ክትስከም ንላቦ።
እዚ በደል እዚ ብቕጽበት ክውዳእ ኣለዎ።
ትካል ምርምር ኤርትራ ንፖሊሲን ስትራተጅን